Kuşluk (Duha) Namazı İle İlgili Soru ve Cevaplar

Fıkhî ıstılahta duhâ vakti güneşin doğuşundan takriben iki saat sonra giren zamana denir. Bu zaman güneşin batıya meyletmesinden az öncesine kadar devam eder. Bu zamana Türkçe’de kuşluk vakti denir.

2, 4, 8 veya 12 rek`at olarak kılınır. 8 rek`at olarak kılınması daha faziletlidir.

Zeyd İbni Erkam radıyallahu anh kuşluk namazını erken kılan bazı kimseleri gördü de şöyle dedi:

Şüphesiz bunlar da bilirler ki, kuşluk namazını sonraki bir saatte kılmak daha sevaptır. Zira Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Tövbe edip Allah’a dönenlerin (evvâbînin) namazı, sıcaktan deve yavrularının ayağı yandığı zamandır.” (Müslim, Müsâfirîn 143.)

Kuvvetli bir ihtimalle hadisteki “evvabin” tabiri, sözlük anlamında kullanılmış ve bununla “kuşluk namazını kılmak, Allah’a yönelen, ona yalvarıp yakarmasını bilen insanların işi” olduğu kast edilmiştir.
Yoksa, bütün alimlerin ittifakıyla, bütün fıkıh kitaplarında, evvabîn namazı akşam ile yatsı arasında kılınan sünnetlerdir. Duha ise kuşluk namazıdır. (Misal olarak bk. Tahtavî, s. 317,321; Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 2/62-64).

Nitekim bir hadiste akşam nazmından sonra kılınan sünnetler için de “Evvabin” ifadesi kullanılmıştır.

Hadis-i şerifte Hz. Peygamber (a.s.m) şöyle buyurmuştur:

“Kim akşam namazından sonra altı rekat namaz kılarsa, evvabinler(tövbe edenler)den sayılır.”(bk.Tahtavî, Merakı’l-felah, s.317).

İşrak namazı, Duhâ namazının kılındığı ilk vakittir. Dolayısıyla iki farklı namaz değildir. Güneş doğduktan ve yükseldikten sonra kılındığı için İşrak namazı diye adlandırılmıştır.

Değerli âlim Abdulaziz b. Baz -Allah ona rahmet etsin- bu konuda şöyle demiştir:

“İşrak namazı; Duhâ namazının kılındığı ilk vakittir.” (“Mecmû’u Fetâvâ İbn-i Baz”; c: 11, s: 401)

Duhâ namazının vakti, güneşin doğuşundan başlar, öğle namazının öncesine kadar yükselmesine kadar devam eder.

Değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn -Allah ona rahmet etsin- Duhâ namazının vaktini; “güneş doğduktan onbeş dakika sonra başlar, öğle namazından on dakika önce sonra erer” şeklinde takdir etmiştir. (“eş-Şerhu’l-Mumti’”; c: 4, s: 122)

Bütün bu vakitler, Duhâ namazının vaktidir.

Duhâ namazı için en fazîletli vakit; güneşin sıcaklığının şiddetlenmesinden sonraki vakittir.

Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konuda şöyle buyurmuştur:

(( صَلاةُ الأَوَّابِينَ حِينَ تَرْمَضُ الْفِصَالُ.)) [ رواه مسلم ]

“Evvâbin namazını, sıcaktan deve yavrularının ayaklarının (toynaklarının) yandığı zamandır.” (Müslim; hadis no: 748)

Hadiste geçen “Fisâl” kelimesi, deve yavruları demektir.

“Termedu” kelimesi ise, güneş sıcaklığının şiddetlenmesi demektir.” (“Mecmû’u Fetvâvâ İbn-i Baz”; c: 11, s: 395)

Âlimler, Duhâ namazının vaktini, gündüzün dörtte birlik yani güneşin doğuşu ile öğle namazı arasındaki sürenin yarısı olarak takdir etmişlerdir.” Bkz: (Nevevî; “el-Mecmû’”; c: 4, s: 36. “el-Mevsûatu’l-Fıkhiyye”; c: 27, s: 224)